بررسی آلبوم فراموشی از گروه اتل متل

رسانه نوا – کار خیلی سختی است اگر بخواهیم برای آلبومی ژانر انتخاب کنیم که خود سازنده‌اش هم ایده‌ای در مورد سبک آن نداشته باشد، هرچند دیر زمانی است که عمر این گونه سبک بندی‌ها به اتمام رسیده است اما این برچسب‌ها همچنان توسط گروه‌های مختلف به آثار موسیقایی نسبت داده می‌شود.

هضم عنوان نخستین آلبوم رپ مجاز که به این مجموعه نسبت داده می‌شود، کمی سخت است.هیچ یک از ویژگی‌ها و المان‌های موسیقی رپ و فرم آن در این مجموعه رعایت نشده است. یکی از مهم‌ترین عناصر موسیقی رپ، ترانه‌های آن است (فارغ از موضوعاتی که به آن پرداخته می‌شود) که باید دارای وزن خاصی باشد. ضمن اینکه اکثر رپرها ترانه‌هایشان را خودشان می‌نویسند و همین امر به میزان خلاقیت آثار آن‌ها می‌افزاید که بازهم در این آلبوم توجهی به آن نشده است. از همه مهم تر اینکه رپ‌خوانی قواعد و قوانین مخصوص به خود را دارد و نمی‌توان هر شعری که بصورت تند و سریع یا دکلمه‌وار خوانده می‌شود را در حوزه موسیقی رپ گنجاند. برای مثال فلو (Flow) که به عنوان “ریتم و قافیه” و طریقه تعامل تعریف شده است، یکی از مهم‌ترین قواعد این نوع موسیقی است. در هر حال آن طور که از خبرها بر می‌اید این نخستین آلبوم موسیقی مجاز رپ فارسی (یا گفتاواز) با نام «فراموشی» از گروه «اتل متل» منتشر شده است. هرچند اگر بخواهیم نگاهی عمیق‌تر به این داستان بیاندازیم، می‌توان آثاری با شباهت خیلی بیشتر به سبک موسیقی رپ در آلبوم “اسکناس” از شاهکار بینش پژوه پیدا کرد که سال‌ها پیش بصورت قانونی و مجاز منتشر شده بود و اتفاقا آن اثر، حرف‌های خیلی بیشتری برای گفتن داشت. از دیگر اثار منتشر شده مجاز در ژانر موسیقی رپ می توان به آلبوم “زیر خط فقر” از “رها شایان” در سال ۱۳۸۴ اشاره کرد. 

مسئله اصلی این است که آیا می‌توان این آلبوم را چندین بار گوش کرد یا برای کسی نوستالژی ایجاد می‌کند؟ آیا واقعا کسی می‌تواند از شنیدن این قطعات لذت ببرد؟ اصولا تولید چنین آلبومی صرفا برای اینکه یک اثر تولید شده باشد، صورت گرفته است؟ یا واقعا پشت آن فکری بوده است؟ هرچند ترانه‌ها توسط یکی از بهترین ترانه‌سرایان کشورمان روزبه بمانی نوشته شده، اما شیوه بهره گیری از آن‌ها برروی این فرم موسیقی موجب شده تا زیاد به دل ننشیند. عدم بهره گیری از قواعد تکست‌های رپ از جمله موارد دیگری است که شنونده را آزار می‌دهد چرا که تنها با یک روخوانی تند و ساده از ترانه‌ی معمولی مواجه می‌شود. معمولا در متون رپ فارسی از آرایه های ادبی استفاده می‌شود. واج آرایی، سجع، ایهام و جناس در رپ کاربرد دارند و بسیاری از رپرها از قالب بحر طویل بهره می‌گیرند. دقیقا مواردی که در این آلبوم توجه خاصی به آن‌ها نشده است. تکست های رپ معمولا برروی موزیک‌ها نوشته می‌شوند و برخلاف موسیقی پاپ ابتدا ترانه نوشته نمی‌شود، سپس برای آن ملودی و موزیک ساخته شود…

وزن و قافیه و برروی ضرب ماندن باید در موسیقی رپ رعایت شود. رپرها با کنترل هجا‌ها، صدای خود، تاکید‌ها و حتی میزان کشیدگی کلمات روی موسیقی سوار می‌شوند. تنها نکته مثبت درون آلبوم بخش‌هایی است که بصورت پاپ اجرا می‌شود.